Historia KWK "1 Maja"


ROK 1990
  • Po likwidacji Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla – Południe, Kopalnia stała się przedsiębiorstwem samodzielnym.
  • 20 lutego odbyły się w kopalni wybory do Rady Pracowniczej i wybory Zebrania Delegatów. Wybrano 29 osobową Radę Pracowniczą. Jej Przewodniczącym został pan Benedykt Tannenberg. Do Zebrania Delegatów wybrano 142 osoby.
  • 28 sierpnia 1990r. w wyniku przeprowadzonego konkursu Rada Pracownicza powołała na stanowisko Dyrektora kop. 1 Maja dotychczasowego Dyrektora - mgr inż. M. Czernickiego. W konkursie brało udział dwóch kandydatów.
  • W latach 1988 – 1990 przeprowadzono modernizację kotłowni węglowej polegającej na:
    - budowie składowiska węgla energetycznego dla kotłowni i odbiorców indywidualnych, wyposażonego w suwnicę bramową,
    - przebudowie wodozmiękczalni i stacji odgazowania, budowie stacji odżelaźniania wody,
    - budowie pomostów i taśmociągów nawęglania, modernizacji taśmociągów odżużlania wraz z montażem zbiornika żużla,
    - budowie kotła WR-25 wraz z elektrofiltrem, który oddano do eksploatacji w styczniu 1991r.



    ROK 1991
  • W Zakładzie Przeróbczym zakończono :
    - modernizację klasyfikacji wstępnej,
    - modernizację flotacji i filtracji polegającą między innymi na wymianie flotowników oraz budowie węzła technologicznego.
  • Wynik finansowy brutto Kopalni za 1991r. był ujemny i wyniósł – 16 101 mln zł.



    ROK 1992
  • 30 marca 1992r. odbyły się kolejne wybory do Rady Pracowniczej i Zebrania Delegatów. Na pierwszym posiedzeniu Rady Pracowniczej wybrano jej przewodniczącego - został nim mgr inż. Jerzy Pasek.
  • 15 września podpisany został kontrakt na zakup agregatu strugowego CLM firmy Heintzmann.
  • Wynik finansowy brutto Kopalni za 1992r. był ujemny i wyniósł – 180 205 mln zł.  



    ROK 1993
  • W ramach restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego powstały Spółki Węglowe, będące spółkami akcyjnymi. W wyniku przejęcia przez nowopowstałą Rybnicką Spółkę Węglową Kopalni 1 Maja, zakończyła działalność Rada Pracownicza.
  • Od 1 kwietnia na stanowisko Dyrektora Kopalni, Zarząd RSW S.A. powołał mgr inż. St. Kowalskiego. Dotychczasowy Dyrektor objął funkcję Prezesa Zarządu JSW S.A.
  • W czerwcu Kierownictwo Kopalni w porozumieniu z Zarządem RSW S.A. opracowało na najbliższe lata - kierunki działań w zakresie techniczno-organizacyjnym.
    Postanowiono między innymi:
    - zatrzymać budowę poziomu 1040 m,
    - w znacznym stopniu zwiększyć koncentrację wydobycia poprzez zmniejszenie ilości ścian do ośmiu bloków wydobywczych.
  • W lipcu uruchomiono w ścianie D-8 w pokł. 620/1 kompleks ścianowy CLM.
  • 9 listopada w ścianie D-8/620/1 osiągnięto rekordowe w całej historii kopalni - dobowe wydobycie – 3100 ton, przy postępie 10,3 m/dobę, zaś średnio w miesiącu wydobywano 2180 ton/dobę.
  • Przystąpiono do budowy dwóch kotłów gazowych typu KOG-6 - opalanych gazem uzyskiwanym przez stację odmetanowania kopalni. Kotły te oddano do eksploatacji w kwietniu 1994r.
  • Wynik finansowy brutto Kopalni za 1993r. był ujemny i wyniósł – 149 356 mln zł.  



    ROK 1994
  • Trwała eksploatacja pokładu 620/1 z zastosowaniem CLM. Doskonałe wyniki uzyskiwane z jednej ściany ( najlepsze w historii kopalni ) skłoniły Kierownictwo Kopalni do zakupu następnego takiego urządzenia.
  • Wynik finansowy brutto Kopalni był ujemny i wyniósł – 84 743 mln zł.  



    ROK 1995
  • 1 stycznia w ramach kontynuacji procesu prywatyzacji oddziałów powierzchniowych powstała spółka z o.o. pod nazwą REGE. 80 udziałów objęły po równo cztery kopalniane związki zawodowe oraz RSW S.A. Początkowo spółka skupiła się na sporządzaniu posiłków i realizacji dla górników tzw. kartek żywnościowych. W następnych latach spółka REGE przejęła obsługę wyciągu narciarskiego Soszów, ośrodków wypoczynkowych w Białokoszu i w Olzie, a także oddział gospodarczy MPP-IIIa ( sprzątaczki i konserwatorzy ),
  • Nowozakupione drugie urządzenie CLM wprowadzono do ść D-4 w pokł 620/2. Ze względu na liczne uskoki i ścienienia pokładu nastąpiło załamanie wydobycia co miało negatywny wpływ na wynik finansowy kopalni.

    Koncentracja wydobycia i selektywne wybieranie pokładów, generalnie słuszne w warunkach gospodarki rynkowej, nie zdały egzaminu w KWK 1 Maja. Cienkie pokłady, liczne zaburzenia – uskoki, ścienienia, zagrożenie metanowe powodujące ograniczenie postępu niektórych przodków eksploatacyjnych, konieczność – ze względu na wysokie temperatury - skracania czasu pracy do 6 godzin pod ziemią, znaczne odległości ( dochodzące do 6 km ) ścian od szybów zjazdowych - przez lata rekompensowane były rozbudowanym frontem wydobywczym: czynnym i rezerwowym. Wymuszona próba ograniczenia ilości czynnych ścian wydobywczych do ośmiu również nie zapewniła rentowności kopalni.

  • 13 lipca Zarząd RSW S.A. podjął uchwałę w sprawie - skojarzenia zdolności produkcyjnej ogniw technologicznych kopalń „Marcel” i „1 Maja”.
  • Na podstawie Uchwały nr 246/95 Zarządu RSW S.A. z dnia 21 11 1995r. z dniem 4 grudnia nastąpiło połączenie kopalń „Marcel” i „1 Maja” w jedną jednostkę organizacyjną pod nazwą - Rybnicka Spółka Węglowa S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego„ Marcel „ w Wodzisławiu Śl..
  • Wynik finansowy brutto Kopalni 1 Maja za 1995r był ujemny i wyniósł – 54 311 tys zł ( 543 110 000 tys zł przed rewaloryzacją ).



    ROK 1996
  • Zatrzymano ruch wentylatorów na # V w Krostoszowicach.

    ROK 1997
  • W wyniku działań prywatyzacyjnych 1 stycznia powstała spółka z o.o. „Splot”. Spółka przejęła od kopalni:
    - warsztat mechaniczny i stolarnię,
    - sprzęt ciężki – koparki, spychacze, autobusy, samochody, ładowarki,
    - zwałowanie kamienia,
    - roboty za i wyładunkowe na placach składowych kopalni,
    - obsługę łaźni.

    ROK 1998
  • 1 lipca sprzedane zostają : wyciąg narciarski na Soszowie i dom wczasowy Barbórka

    W latach 1996 – 1998 w rejonie 1 Maja kopalni Marcel, próbowano uzyskiwać lepsze postępy ścian, a więc i wyższe wydobycie, poprzez zaniechanie techniki strugowej i wprowadzanie do ścian w szerszym niż dotychczas zakresie kombajnów. Niestety, ze względu na konieczność „przybierki” stropu lub spągu z powodu eksploatacji cienkich pokładów, awaryjność, kombajnów w ścianach i urządzeń na odstawie, znacząco wzrosła. Nie pozwoliło to uzyskać istotnej poprawy koncentracji wydobycia i w ślad za tym korzystnych efektów ekonomiczno - finansowych.

    ROK 1999
  • Na podstawie Uchwały Nr 2 / 99 Zarządu RSW S.A. z dnia 11.01. 1999r. Ruch „1 Maja” KWK „Marcel” postawiony został w stan likwidacji. Zarząd RSW S.A. Uchwałą Nr 328/99 zaakceptował opracowany „Program likwidacji Ruchu „1 Maja” KWK „Marcel”. Decyzję o likwidacji podjęto ze względu na nierentowność Ruchu „1 Maja” spowodowaną między innymi :

    - dużymi kosztami stałego utrzymania infrastruktury technicznej Ruchu „1 Maja” w stosunku do malejących możliwości wydobywczych i sprzedaży węgl,
    - bardzo niekorzystnymi warunkami górniczo-geologicznymi ( zaburzenia tektoniczne, nieregularne zaleganie pokładów, zagrożenia tąpaniami i IV kat. zagrożenia metanowego),
    - brakiem możliwości przygotowania parcel eksploatacyjnych o parametrach umożliwiających podjęcie w nich uzasadnionej ekonomicznie eksploatacji,
    - brakiem możliwości dalszego ograniczenia struktury przestrzennej Ruchu „1 Maja” ze względu na duże odległości pól eksploatacyjnych od szybów wydobywczych i materiałowych,
    - nadmiernymi kosztami z tytułu opłat i podatków w stosunku do możliwości produkcyjnych i sprzedaży węgla.


    Wydrążony w latach 1995 - 1996 przekop na poz. 610 o długości 1030 m pomiędzy KWK Marcel, a KWK 1 Maja miał zintegrować te kopalnie i między innymi zapewnić wykorzystanie stosunkowo nowoczesnego zakładu przeróbczego w KWK 1 Maja. Niestety, ta próba przedłużenia funkcjonowania kopalni nie powiodła się. Nowy przekop okazał się inwestycją zbędną.



    ROK 2000
  • Zatrzymano ruch wentylatorów przy # III w Mszanie – nastąpiła likwidacja wszystkich urządzeń na tym szybie, w tym dwóch sprężarek niskoprężnych TK 15 i TK 16.

    ROK 2001
  • Zatrzymano wentylatory na # IV (w Wodzisławiu koło sanatorium).
  • Zlikwidowano urządzenia na powierzchni kopalni, w tym sprężarkę niskoprężną TK 32.
  • 1 marca zatrzymano wydobycie i wstrzymano ruch pozostałych sprężarek nisko i wysokoprężnych.
  • Ostatnimi wybieranymi ścianami były ść P - 4/718 i DM - 6/616.
  • 8 marca wydobyto ostatni wóz z urobkiem.
  • 9 grudnia nastąpiło uroczyste wyprowadzenie posągu św. Barbary z cechowni Kopalni do Kościoła w Wilchwach.



    LATA 2002 – 2006
  • Załoga byłej Kop. 1 Maja w okresie likwidacji kopalni sukcesywnie przenoszona była do sąsiednich kopalń - głównie Marcel i Jankowice. Jednocześnie znacząca część załogi przeszła na tzw. urlopy górnicze. Wszyscy pozostali pracownicy zatrudnieni na dole kopalni otrzymali propozycję dalszej pracy.
  • Trwała dalsza likwidacja kopalni.

    KWK „1 Maja” była pierwszą w Polsce, wybudowaną od podstaw, kopalnią na złożu wybitnie gazowym. W czasie budowy kopalni i eksploatacji złoża „przecierano ścieżki” dla wdrożenia pionierskich technologii i urządzeń dotychczas nie stosowanych w polskim górnictwie. Zostały one z powodzeniem zastosowane przy budowie i eksploatacji w następnych nowobudowanych kopalniach Rybnickiego Okręgu Węglowego.

    Do najważniejszych należały:
  • centralne strzelanie z powierzchni tj. odpalanie ładunków po wyjeździe załogi z dołu kopalni,
  • zastosowanie do przewietrzania w kopalni wentylatorów ( prod. ZSRR ) o wydajnościach ponad 16 tys. m3/min.i depresji 400mm H2O - dotychczas w polskich kopalniach niestosowanych,
  • uruchomienie stacji sprężarek niskoprężnych o wydajności 230 000 m3 powietrza zasysanego na godzinę, - do tej pory na żadnej kopalni nie było takiej stacji,
  • uruchomienie pierwszej w przemyśle węglowym w Polsce stacji odmetanowania z ekshaustorami produkcji angielskiej dla odciągania metanu ze skał i węgla,
  • nasuwanie zmontowanego obok szybu, nadszybia z wieżą i maszyną wyciągową o wadze 4300ton, nad otwór szybu VI na drodze 40m,
  • zastosowanie otworów wielkośrednicowych dla przewietrzania komór i wyrobisk oraz dla odprowadzania urobku z pogłębianych szybów,
  • wdrożenie do pracy w ścianach kombajnów i strugów z silnikami na sprężone powietrze,
  • wdrożenie urabiania węgla metodą „Armstrong” tj za pomocą sprężonego powietrza o ciśnieniu 800 atm.
  • zastosowanie w kopalni gazowej IV kategorii zagrożenia metanowego pierwszej elektryfikacji napędów z zabezpieczeniem metanometrycznym,
  • wprowadzenie do przewozu głównego na dole kopalni gazowej, lokomotyw akumulatorowych i spalinowych ognioszczelnych,
  • dla bezpieczeństwa załogi wprowadzono dla pomiaru stężenia metanu, metanomierze interferencyjne oraz oparte na spalaniu metanu.
  • wybudowano i uruchomiono pierwszą w Polsce suszarnię koncentratu flotacyjnego.


    Wg szacunkowych wyliczeń w pokładach o miąższości powyżej 0,9 m i do poziomu 1000 m w obszarze górniczym byłej KWK 1 Maja zasoby operatywne określa się na około 60 mln ton węgla koksującego.

    Możliwe, że w przyszłości, w wyniku dużego zapotrzebowania na ten gatunek węgla oraz zastosowania bardziej bezpiecznych i wydajnych metod eksploatacji cienkich pokładów, zasoby te będą wyeksploatowane.

    • chodnik

    • W opracowaniu „Zarysu historii budowy, eksploatacji i likwidacji KWK 1Maja” wzięło udział wielu członków Koła Seniorów byłej KWK 1 Maja działającego w ramach Oddziału SITG w Rybniku. 

      Weryfikacji i usystematyzowania informacji dokonał zespół kolegów w składzie : Maciej Czernicki, Jerzy Knopek, Bolesław Kowol, Ludwik Piechaczek, Krystian Pielorz, Marian Plewnia, Józef Satława, Paweł Szczurek, Antoni Tomas. Niniejszy tekst został zaakceptowany przez Zarząd Koła i przyjęty uchwałą w dniu 6 marca 2006r. Ewentualne uwagi czy też propozycje uzupełnień prosimy zgłaszać do kol. A. Tomasa pod nr tel 032 729 3510.
    Strony: « Poprzednia 1 2 3

    • GKS Odra Wodzisław w latach mecenatu KWK 1 Maja

      Zakład opiekuńczy Klubu Sportowego - Kopalnia l Maja od chwili rozpoczęcia wydobycia węgla kamiennego, a więc od 1960 roku, wspierała rozwój sportu, przeznaczając znaczne środki finansowe na sponsorowanie organizacji sportowych, budowę i modernizację bazy sportowej oraz szkolenie utalentowanej sportowo młodzieży...........